AEF heeft een Webinar verzorgd voor alle Gelderse wethouders Jeugd, over zinvolle en niet-zinvolle maatregelen in het jeugddomein. Wat kunnen gemeenten doen, zelf maar ook in regionaal verband? Zie ook de presentatie.
AEF stelt dat problemen van jeugdigen vaak gelegen zijn in gezinsfactoren, onderwijs en maatschappelijke factoren - en dat jeugdhulp daarom niet de juiste oplossing is. Je moet goed kijken wat de oorzaak van de problemen is voordat je hulp inzet.
AEF adviseert om onderscheid te maken in de ondersteuning van de zeer ontregelde gezinnen (4% van de gezinnen waar 25% van de uitgaven zitten) en de gezinnen met lichtere problematiek. Het advies is om voor de ontregelde gezinnen echt maatwerk te leveren en aan vroegsignalering te doen (zoals bij verslaving van ouders). Dit zijn ook overzichtelijke aantallen waar het mogelijk is om intensieve aandacht voor te organiseren. Bij gezinnen met lichtere problematiek kan er gestandaardiseerd worden en moet vooral niet aan vroegsignalering worden gedaan want mensen kunnen zelf de kleinere problemen wel aan. Het onderscheid maken tussen de twee groepen is de kunst van de triage. Na de triage moet een gedifferentieerde aanpak volgen.
Er zijn veel zaken die goed geregeld moeten worden voor het jeugdhulpveld, in de categorieën: toegang, inkoop & contractmanagement, zorglandschap en raakvlakken met andere domeinen (zie de checklist op sheet 10). Dit vergt een grote organisatiekracht waar je goed moet kijken wat je lokaal en wat je regionaal en bovenregionaal doet omdat dat efficiënter is, zeker voor schaarse zorg.
Als het gaat over de gezinnen die sterk ontregelt zijn met complexe problematiek en kwetsbaarheid, dan geldt vaak dat de hele dure zorg niet helpt en zelfs schadelijk is. Denk aan veel doorplaatsingen van jeugdigen, die voor hen traumatisch zijn. Dit vereist goede zorg en ook lokaal moeten de zaken voor deze kleine groep goed geregeld zijn: goede analyse naar de oorzaken samen met ouders en kinderen, goede casusregie en steun uit de eigen omgeving - want professionele hulpverleners zijn tijdelijk.
Nog een aantal tips: gooi niet elk jaar je inkoop om, geen boemerangbeleid, maar stapje voor stapje de uitvoeringspraktijk verbeteren en denk ook aan het onderwijs.
Tenslotte: de notitie Kostenbesparing door preventie in het jeugddomein van Schakel & Adviesraad Jeugd vat op hoofdlijnen het wetenschappelijk onderzoek samen n.a.v. de vraag welke vormen van preventie voor jeugd kosteneffectief zijn gebleken (en welke niet).